Beschrijving
Energie is voor de chrysantenteelt de laatste jaren als kostenpost toegenomen. Dit door een dalende sparkspread doordat de behoefte aan een hogere winterkwaliteit meer elektriciteit voor belichting vergt. De chrysantentelers hebben daarnaast behoefte om de zomerkwaliteit beter te borgen en hun winterproductie (verder) te verhogen. In de deskstudies ‘Effectief omgaan met elektriciteit bij chrysant’ en ‘Optimale warmtebalans Chrysant’ zijn alle opties verkend om efficiënter om te gaan met energie. Er is o.a. berekend dat bij een laag energiegebruik, een gasprijs van 0.25 €/m3 en een lage elektriciteitsprijs het voordeliger is om de warmte uit een warmtepomp met aquifer te halen dan uit een WKK, een verwarmingsketel of uit aardwarmte. In dit voorstel worden de meest belovende opties geïntegreerd in een volledig teeltconcept en getoetst op praktische haalbaarheid.
Het doel is om aan te tonen dat:
- jaarrond een perfecte chrysant is te telen met een warmtegebruik van 15 m3/m2 per jaar aan aardgasequivalenten, 25 kg aan CO2 en 121 kWh/m2.
- de zomerkwaliteit kan worden geborgd door de kaslucht te koelen.
- de winterproductie kan worden gelijkgetrokken met de zomerproductie bij een geringe elektriciteitstoename.
- de bij koeling geoogste warmte kan worden hergebruikt met een warmtepomp en een aquifer, zodat niet hoeft te worden geïnvesteerd in een WKK, en de kas jaarrond kan worden verwarmd zonder aardgas.
Hiervoor wordt een kas van 1000 m2 bij het Delphy Improvement Centre ingericht voor chrysantenteelten. De kas wordt uitgerust met o.a. diffuus glas met AR coatings, hybride belichting (100 micromol LED en 65 micromol SON-T, beiden in twee schakelbaar), luchtbehandelingskasten die kunnen koelen en verwarmen, luchtaanzuiging van boven het scherm, extra energiedoek en schaduwdoek. In deze kasfaciliteit worden (vooralsnog voor 1 teeltjaar) chrysantenteelten zo energiezuinig mogelijk uitgevoerd. Omdat de kas is op te splitsen in twee delen, kunnen voor iedere teelt twee varianten van dit teeltplan naast elkaar worden getest. Voor ieder vak wordt een keuze gemaakt tussen:
- wel of geen verlengde opkweek;
- wel of geen bodemreflectie;
- irrigatie met beregening of druppelslangen;
- verschillende belichtingsintensiteiten met LED en/of SON-T;
- verschillende plantdichtheden.
De geoogste chrysanten worden vergeleken met twee referentiebedrijven. Hierbij wordt gelet op teeltsnelheid, versgewicht, drogestofgehalte, bladoppervlak en houdbaarheid.
Bijdrage derden: ca. 10% in cash door ChrIP (chrysantentelers) en stekbedrijven; in kind bijdrage leveranciers (o.a. Philips (lampen).
Update 15-2-2017:
Na een verbouwing van bijna 10 weken is afdeling 5 van Delphy Improvement Centre gereed, en is de start van de eerste teeltronde van de ‘Perfecte Chrysant’ een feit. Het doel van het project is een energiezuinig teeltconcept voor chrysant met een productie die 5% hoger is dan de praktijk zonder concessies te doen aan de kwaliteit. De doelstelling voor energie is hierbij een warmteverbruik van maximaal 15 m3/m2 per jaar aan aardgasequivalent en een CO2-gebruik van maximaal 25 kg/m2.jaar.
Om dit te realiseren is de afdeling ingericht met een hybride belichtingssysteem, waarbij de input gelijk is, maar het aantal micromolen dus verschilt: 65 µmol/m2.s SON-T belichting en 100 µmol/m2.s LED belichting. Pleksgewijs zijn verrood lampen geïnstalleerd om te bepalen of tijdens de korte dag periode een klein beetje verrood aan het begin van de nacht dag een eventuele vertraging van de bloei kan voorkomen. Verder is de afdeling uitgerust met 8 luchtbehandelingskasten (OPAC) met een koelend vermogen van 100 W/m2 en 3 schermdoeken: verduisteringsdoek met witte onderzijde, energiedoek en schaduwdoek.
Afgelopen dinsdag is er geplant met als hoofdras ‘Baltica’, daarnaast zijn de rassen ‘Euro wit’, ‘Prada’, ‘Saba’ en ‘Romance’ meegenomen om te monitoren wat de reactie is van andere rassen binnen dit teeltsysteem. De concrete doelstelling en uitdaging van de eerste teelt is een takgewicht van 85 gram met een gasverbruik van max 4.2 m3/m2, 5 kg/m2 CO2 en 250 belichtingsuren door in twee delen af te schakelen bij 150 en 250 W/m2.
Het project wordt gefinancierd door het programma Kas als Energiebron, met bijdragen van ChrIP, Philips, Svensson en de stekbedrijven: Deliflor, Dekker Chrysanten, Dümmen Orange, Royal van Zanten en Floritec. De projectleiding is in handen van Wageningen UR glastuinbouw en Delphy Improvement Centre verzorgt de uitvoering van de teelt.
| Projectleider | Marcel Raaphorst |
| Opdrachtgever | innovatie- en actieprogramma Kas als Energiebron van het ministerie van Economische Zaken en LTO Glaskracht Nederland |
| Looptijd | January 2017 - December 2017 |
| Betrokken teams | Delphy Improvement Centre (Glastuinbouw) |
