Water
Schoon water is een must voor eigenlijk alle insecten. Aangezien bijen
koudbloedig zijn, is water vooral van belang om het lichaam te koelen.
Van honingbijen is bekend dat ze het liefst dauwdruppels, regenwater
of water naast een mesthoop drinken, en dat water bevat een lage pHwaarde
(licht zuur).
Insecticiden
Insecticiden zijn schadelijk voor insecten en dus ook voor bijen.
Breed werkende gewasbeschermingsmiddelen zoals pyrethroïden
zijn schadelijk voor het zenuwstelsel (neurotoxisch). Om bijen te
beschermen mogen dergelijke gewasbeschermingsmiddelen alleen
toegepast worden buiten de bloeiperiode van gewassen. Maar niet
alleen tijdens de bloei zijn insecticiden gevaarlijk voor bijen. Bij warm
weer kan door verdamping een in eerste instantie lage toegestane
concentratie van insecticiden sterk toenemen. Bijen die druppels van
de bladeren komen drinken krijgen dan een te hoge concentratie
binnen.
Ook de systemische insecticiden die tegenwoordig veel in zaadcoatings
worden gebruikt, zijn gevaarlijk voor bijen (ESEAC 2015). De reden
hiervoor is dat gewassen de werkzame stoffen opnemen en dat die
terecht komen in de nectar, het stuifmeel en het plantenvocht dat via
de bladeren wordt uitgescheiden (Blacquiere et al. 2012; Simon et al.
2013). Insecticiden komen via deze weg in het voedsel van bijen en
andere bloembezoekende insecten terecht, waardoor de gevoeligheid
voor virusinfecties toeneemt (Wu et al. 2012). Dezelfde stoffen blijken
ook schade aan de bodemfauna te veroorzaken (Douglas et al. 2015;
Goulson 2013).
Herbiciden
Na de uitvinding van herbiciden zijn er steeds minder bloeiende kruiden
op het platteland. Dat betekent minder dracht voor bijen. Maar veel
herbiciden zijn ook schadelijk voor de bijen. Glyfosfaat bijvoorbeeld
zorgt ervoor dat het leervermogen van honingbijen afneemt (Herbert
et al. 2014).
Fungiciden
Ook schimmelwerende middelen zijn schadelijk voor bijen. Fungiciden
beïnvloeden het fermentatieproces van het bijenbrood van honingbijen
en vergroten de kans op ziektes (Pettis et al. 2013; Yoder et al. 2013).
Sinds 2014 zijn maiszaadcoatings van neonicotinoïden verboden
(merknamen o.a. Gaucho en Poncho) vanwege de schadelijke werking
op bijen
