Het advies is gebaseerd op basis van kennis en ervaring die nu (augustus 2020) beschikbaar is. In de toekomst zullen adviezen verbeteren en aangescherpt worden. Ook al komt een middel op de hoogste score dan nog is het goed om met de afnemer te overleggen of dit de juiste keuze is.
DROGEN
Goed drogen na het inschuren en een droge partij bij toepassing is belangrijker geworden bij het ontbreken van chloorprofam. Houd gedeelten met veel rot of veel natte grond apart.
TOEPASSINGMETHODE
| 1,4SIGHT |
Argos |
Biox M |
Ethyleen |
| Resonator (hot/(cold)), Cropfog, Synofog, Electrofog (Swing/Pulsfog) |
Resonator (hot/(cold)), Cropfog, Synofog |
Resonator (hot), Cropfog, Synofog, Electrofog |
Restrain generator |
OVERIGE PUNTEN
- Controle in de cel blijft nodig. Een regelmatige (wekelijkse) controle in de cel blijft nodig. Beoordeel steeds per cel ook een aantal diepere controle-gaten tot onder een eventueel aanwezige ‘zweetlaag’, om een goed beeld te kunnen vormen over de gehele partij.
- Houd rekening met de veiligheidstermijn (zie hieronder de link per middel naar WG op de site van het CTGB). Als er onzekerheid is over de uitschuurdatum dan geen 1,4SIGHT meer toepassen; thans (augustus 2020) is de veiligheidstermijn 30 dagen. Eventueel overschakelen op Argos of Biox M.
- Betreding bewaarplaats na toepassing 1,4SIGHT. Zie ook etikettekst (aug 2020): “…. Na de behandeling de interne ventilatie nog kort laten draaien. Hierna de ruimte nog 24-48 uur gesloten houden, waarna op normale wijze extern geventileerd kan worden. De behandelde ruimte mag pas betreden worden na kort ventileren met buitenlucht.”
- Het gebruik van de puls- en swingfog (alleen geschikt voor 1,4SIGHT) is een risico in verband met brandgevaar. Telers die zelf gassen moeten nagaan bij de verzekeringsmaatschappij of het nog is toegestaan in verband met brandgevaar.
- De toepaslocatie in de cel is een belangrijk punt. Voor de verdeling maar ook voor brandgevaar. Voorin de cel of boven het product door de wand tegenover de drukkamer lijkt het beste; het middel verdeelt zich dan eerst boven de aardappels en zo gaat er door iedere ventilator evenveel. Let bijvoorbeeld bij toepassing van 1,4SIGHT met Swingfog/Pulsfog erop dat er geen brandbaar materiaal vlak in de buurt van het toepassingspunt aanwezig is. Gebruik een hittebestendige dubbelwandige pijp.
- Bij een zeer brede cel/schuur is het vanzelfsprekend dat je meerdere toepaslocaties per cel nodig hebt.
- Indien afleveren gepland is, maar er op laatste moment toch nog een maand langer bewaard moet worden: Kies voor een volgens de etikettekst maximale dosering Biox M of Argos om aanwezige kiemen af te branden.
INFORMATIE MH
Weersomstandigheden tijdens en na toepassing
De actieve stof moet goed opgenomen kunnen worden. Bij toepassing moet het gewas goed groeien, hoge RV, temperatuur lager dan 25°C. Na toepassing minimaal 10 uur geen regen of beregening. Stress van het gewas tijdens toepassing is slecht voor de effectiviteit.
Aandroogtijd voldoende
Na toepassing minimaal 10 uur geen regen of beregening.
Aantal weken tussen toepassing en afsterving/loofdoding.
Het gewas moet na toepassing nog minimaal 3 weken vitaal blijven, maar optimaal 5 weken. Vooral Innovator moet tijdig gespoten zijn vanwege het vroege slijten van het gewas. Rassen als Markies die heel traag slijten kunnen ook later gespoten worden.
1,4SIGHT
Met het product 1,4SIGHT is sinds 2015 ervaring opgedaan in Europa. De werkzame stof 1,4-dimethylnaftaleen komt van nature voor in de aardappelknol en houdt de knol in rust. Het product is daarmee geen kiemremmer, maar een kiemrustverlenger.
Het middel moet ingezet worden voordat kleine witte kiempuntjes zichtbaar zijn. De voorkeur verdient een preventieve inzet. Het advies is om snel na inschuren te beginnen met gassen (aardappelen zijn handdroog).
Voor de toepassing van 1,4SIGHT moet de bewaring lekvrij zijn/volledig kunnen worden afgesloten, moet deze beschikken over een ventilatiesysteem waarmee intern en extern geventileerd kan worden en moet minimaal 40% van het volume van de totale schuur gevuld worden door aardappelen. Let hierbij ook op schuren met veel volume boven de aardappelen of een aangrenzende werktuigenberging. Het middel verdeelt zich makkelijk over alle aanwezige cellucht. De hoeveelheid cellucht moet daarom beperkt worden, zodat de hoeveelheid toe te dienen middel niet te hoog hoeft te zijn.
- Na toepassing moet de bewaring 48 uur gesloten blijven.
- 1,4SIGHT mag zes keer per bewaarseizoen worden toegepast, in een maximale dosering van 20 ml/ton per keer.
- Het interval tussen de behandelingen bedraagt maximaal vijf weken bij buitenluchtkoeling en zes weken bij mechanische koeling.
- Let op: 1,4SIGHT heeft op dit moment (augustus 2020) een veiligheidstermijn van 30 dagen tussen laatste toepassing en afleveren.
- Uit proeven en uit praktijkervaring is gebleken dat, ook al is er MH toegepast, een vroege start met 10 ml/ton 1,4SIGHT de aardappelen rustig houdt. Door de vroege toepassing van 1,4SIGHT blijft de aardappel in kiemrust.
- In geval van nood (veel drogen nodig) geeft MH de mogelijkheid om later te starten met 1,4SIGHT; echter is de werking dan niet zo goed als wanneer er vroeg wordt gestart.
- Financieel gezien is het schema MH en direct beginnen met 10 ml/ton ook vaak interessanter dan laat beginnen als vaak zeker 2 keer 20 ml nodig is om de aardappelen eerst weer rustig te krijgen.
- 1,4SIGHT tussen de 8ml/ton tot 20 ml/ton met een interval tussen de 4 en 10 weken. In 60% van de gevallen kan de dosering lager dan het advies, in 20% van de gevallen is het gewenst om de adviesdosering aan te houden en in 20% van de gevallen is de adviesdosering te laag. Er zijn gevallen bekend waaruit bleek dat men met weinig 1,4SIGHT toe kon in combinatie met MH en mechanische koeling in Agria: droge partijen waarop weinig gedraaid moest worden, hadden aan 1 à 2 x 8-10ml/ton 1,4SIGHT genoeg tot juni/juli.
Actueel WG van het middel 1,4 SIGHT, 14855 N
Biox-M
Biox-M is een natuurlijke kiemremmer (preventief en curatief) op basis van 100% groene muntolie (ook geschikt voor biologische aardappelen). Het middel blokkeert de aanmaak van groeihormonen en voorkomt de vorming van kiemen tijdens bewaring.
Biox-M is ook geschikt voor gedeeltelijk gevulde schuren. Biox-M dient te worden toegepast middels heet-verneveling. Start met toepassen zodra de eerste witte [untjes verschijnen en de aardappelen droog zijn. Biox-M laat geen residu achter in de aardappelknol. Wel kenmerkt het zich door de typische muntgeur. Deze geur kan lang in en om de cel heen aanwezig blijven.
- Houd de bewaring na toepassing minimaal 48 uur gesloten.
- Start zodra de eerste witte kiempuntjes zichtbaar zijn.
- Hanteer een interval van drie weken.
- Biox-M mag maximaal 11 keer per bewaarseizoen worden ingezet, waarbij de eerste toepassing maximaal 90 ml/ton bedraagt, daarna 30 ml/ton.
- Veiligheidstermijn van 12 dagen tussen laatste toepassing en het leveren van de aardappelen.
BIOX M
Argos
Argos is een 100% natuurlijke kiemremmer op basis van sinaasappelschilolie. Het middel heeft vanaf juni 2020 een toelating in Nederland. Het middel kan via heet- en koudvernevelen worden toepast. Heet-vernevelen dient te gebeuren met een temperatuur gecontroleerde fogger. Voor grotere partijen heeft heet-vernevelen de voorkeur.
Argos kent geen residu en heeft ook geen veiligheidstermijn. Net als bij Biox-M is er sprake van een sterke geur. Deze lijkt bij Argos minder uitgesproken; de geur blijft duidelijk minder lang aanwezig in vergelijking met Biox M.
- Houd de bewaring na toepassing minimaal 24 uur gesloten.
- Start zodra de eerste witte kiempuntjes zichtbaar zijn.
- Hanteer een interval van drie à vier weken.
- Argos mag maximaal 9 keer per bewaarseizoen worden ingezet, met een maximale dosering van 100 ml/ton per keer.
- Argos kan met een Resonator (bij voorkeur hotfog) toegepast worden. Dit is het enige van de nieuwe apparaten die in beeld komt om zelf aan te schaffen gezien de lage aanschafkosten (€ 4000 - € 5000).
- Dosering Argos is 100 ml/ton. Behandeling met een Resonator en een dosering van 5 liter per uur betekent bij een cel van 300 ton dat er 6 uur gegast moet worden.
- Argos is redelijk vergelijkbaar met Biox M; de doseringen is tussen de 75 en 100 ml/ton. Qua kieming gelijk in gedrag, in bakkwaliteit vergelijkbaar.
Actueel WG van het middel ARGOS, 16038 N
Ethyleen (Restrain)
Telers in Engeland hebben goede ervaringen met ethyleen in de bewaring van tafelaardappelen. Afgelopen jaren heeft leverancier Restrain in Nederland onderzoek gedaan naar toepassing in fritesaardappelen. Ethyleen is een verouderingshormoon dat de celstrekking remt. Als aardappelen worden blootgesteld aan een bepaalde concentratie ethyleen, treedt een kiemremmend effect op.
Restrain verhuurt generatoren waarmee continu ethanol wordt omgezet in ethyleen en water. Zodra de aardappelen op bewaartemperatuur zijn, kan ethyleen worden ingezet. In de eerste drie welen moet de concentratie langzaam opgebouwd worden.
- Ethyleen is even zwaar als lucht, het verspreidt zich daarom eenvoudig door de aardappelen.
- Ethyleen stelt minder eisen aan de bewaarplaats, omdat het gemakkelijk verspreid. Daarnaast is het middel zelf goedkoop zodat het verlies van middel geen knelpunt is. Wel moet het mogelijk zijn om regelmatig lucht te verversen om het oplopen van de CO2 concentratie te voorkomen.
- Qua verloop van bakkleur is er een raseffect. Bij het ras Fontane is er in diverse proeven geen of een beperkt effect op bakkleur waargenomen.
- Een ander knelpunt van de toepassing van ethyleen is de korte “shelf-live”. Na het stoppen met behandelen voor het afleveren is er sprake van een directe en snelle herstart van de kieming. Daarom is ethyleen niet geschikt bij de afzet richting tafelaardappelen of bij export.
RESTRAIN, 13126 N W.2
